HRcases 25- Γνωμοδότηση 3η
HR Case Study Series - 25ο τεύχος (Οκτώβριος 2022)
Έλλειψη Εποχικού Προσωπικού στα Ξενοδοχεία
Γνωμοδότηση 3η
Γράφει ο
Παναγιώτης Κλουτσινιώτης
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Σύμφωνα με την γενικότερη φιλοσοφία της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΔΑΔ), η αποτελεσματική ανάπτυξη και διαχείριση του ανθρώπινου παράγοντα μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην γενικότερη κερδοφορία μιας επιχείρησης, μέσω της θετικής επίδρασης στην παραγωγικότητα των εργαζομένων.
Ο παραπάνω «μηχανισμός» λειτουργίας της ΔΑΔ εύκολα παρατηρείται στην ξενοδοχειακή μονάδα της Δυτικής Πελοποννήσου του παραδείγματος. Συγκεκριμένα, η Δήμητρα και οι συνάδελφοί της εντυπωσιάστηκαν κατά την είσοδό τους στο ξενοδοχείο λόγω του «κλίματος» και της «κουλτούρας» που επικρατούσε. Ταυτόχρονα, τα καθήκοντα κάθε εργαζόμενου είναι καθορισμένα με σαφήνεια, ενώ το ενδιαφέρον των προϊσταμένων της μονάδας για τους ανθρώπους – υπαλλήλους είναι κάτι περισσότερο από εμφανές (π.χ. δροσερή ενδυμασία, προστασία από τον ήλιο).
Ως εκ τούτου, το προσωπικό «ανυπομονεί να ξεκινήσει η σεζόν» προσφέροντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας προς τους πελάτες. Το ερώτημα που προκύπτει λοιπόν, είναι εύλογο. Την στιγμή που η επίδραση του τμήματος ΔΑΔ έχει θετικό αντίκτυπο, για ποιο λόγο ο ξενοδοχειακός κλάδος αντιμετωπίζει πρόβλημα εύρεσης εποχικού προσωπικού;
Όπως σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση, η απάντηση στο ερώτημα είναι πολύπλευρη. Αρχικά, το ουσιαστικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ξενοδοχειακός κλάδος σχετίζεται με την αδυναμία κατανόησης της συμβολής του τμήματος ΔΑΔ στην ευημερία και παραγωγικότητα των εργαζομένων. Αυτή η δυσκολία κατανόησης ενισχύεται από την ελλιπή έρευνα στο χώρο του τουρισμού. Πράγματι, η πλειοψηφία των εμπειρικών ερευνών ΔΑΔ εντοπίζονται στον τομέα της μεταποίησης, ενώ το πρόβλημα δυσχεραίνεται ακόμα περισσότερο λόγω της ιδιαιτερότητας του κλάδου των υπηρεσιών (π.χ. ταυτόχρονη παραγωγή και κατανάλωση των προϊόντων, συμμετοχή των ίδιων των πελατών στην παραγωγική διαδικασία).
(δεν γίνονται κατανοητές) ... οι πιθανές συνέπειες που ενδεχομένως προκύψουν στην καθημερινότητα των εργαζομένων από την «χωρίς έλεγχο κι όρια» εργασία.
Ως εκ τούτου, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως ιδιοκτήτες και στελέχη ξενοδοχειακών μονάδων δεν διαθέτουν την επαρκή γνώση σχετικά με τα οφέλη της επιστήμης της ΔΑΔ καθώς δεν έχουν ενημερωθεί αποτελεσματικά από Πανεπιστημιακούς (και μη) φορείς. Επιπλέον, δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τις πιθανές συνέπειες που ενδεχομένως προκύψουν στην καθημερινότητα των εργαζομένων από την «χωρίς έλεγχο κι όρια» εργασία.
Τέτοιες αρνητικές συνέπειες περιλαμβάνουν καταστάσεις όπως συναισθηματική εξάντληση (burnout), έντονο άγχος, στρες, δυσκολία διατήρησης ισορροπίας μεταξύ οικογένειας κι εργασίας, παραίτηση.
Όλα τα παραπάνω, εύκολα γίνονται κατανοητά. Πράγματι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που – σε αντίθεση με το ξενοδοχείο της μελέτης περίπτωσης – η εκπαίδευση του νέου προσωπικού πραγματοποιείται αποκλειστικά από παλαιότερους εργαζόμενους χωρίς οι τελευταίοι να αμείβονται για τις υπηρεσίες τους ή να απαλλάσσονται από τα υπόλοιπα καθήκοντά τους κατά το χρονικό διάστημα της εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα, λόγω της υψηλής επισκεψιμότητας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και της υψηλής ανεργίας, δεν δίδεται η απαραίτητη σημασία στη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ εργαζομένων κι εργοδοσίας, αλλά στο εφήμερο κέρδος. Συνδυαστικά, τα παραπάνω οδηγούν σε τοξικό περιβάλλον εργασίας και παράδειγμα προς αποφυγήν για τους περισσότερους εργαζόμενους στον ξενοδοχειακό κλάδο.
….ακόμα και στην περίπτωση που υφίσταται οργανωμένο τμήμα ΔΑΔ, η αποτελεσματικότητά του σε αρκετές περιπτώσεις καθίσταται περιορισμένη.
Τέλος, ένα βασικό εμπόδιο σχετικά με την δημιουργία ενός τμήματος ΔΑΔ αποτελεί τόσο η οικονομική κατάσταση και οι συνθήκες εργασίας όσο και το γενικότερο περιβάλλον (π.χ. πανδημία) μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται η εκάστοτε επιχείρηση. Λαμβάνοντας υπόψη την περίπτωση της Ελλάδας, το πρόβλημα καθίσταται ακόμα εντονότερο. Με απλά λόγια, η υψηλή φορολογία δεν αφήνει περιθώρια ευελιξίας στους ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών μονάδων, ενώ η πανδημία οδηγεί το ήδη υπάρχον εποχικό προσωπικό προς εύρεση εργασίας σε άλλους κλάδους. Συνεπώς, ακόμα και στην περίπτωση που υφίσταται οργανωμένο τμήμα ΔΑΔ, η αποτελεσματικότητά του σε αρκετές περιπτώσεις καθίσταται περιορισμένη. Για παράδειγμα, η δυνατότητα παροχής κινήτρων είναι ελάχιστη (π.χ. bonuses), η δυνατότητα εκπαίδευσης του προσωπικού μηδαμινή, οι συνθήκες εργασίας δυσμενείς.
Εν κατακλείδι, πώς μπορεί λοιπόν να περιοριστεί η δυσκολία εύρεσης εποχικού ανθρώπινου δυναμικού στα ξενοδοχεία; Συνοπτικά, επιβάλλεται να δοθεί έμφαση στους ακόλουθους άξονες:
- Ενημέρωση ιδιοκτητών ξενοδοχείων και προϊσταμένων σχετικά με τα προστιθέμενα οφέλη της ΔΑΔ αλλά και τις πιθανές επιπτώσεις στο προσωπικό από την ελλιπή στήριξή τους στην περίπτωση απουσίας τμήματος ΔΑΔ
- Δημιουργία προγραμμάτων εκπαίδευσης προσωπικού (π.χ. δια βίου μάθησης) και δράση Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων μέσα από πρωτοβουλίες (ημερίδες) και μεταπτυχιακά προγράμματα
- Ανάγκη για δημιουργία ολοκληρωμένων τμημάτων ΔΑΔ στις ξενοδοχειακές μονάδες με απόλυτα καταρτισμένο προσωπικό
- Κίνητρα από το κράτος / φορολογικές ελαφρύνσεις.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Ο Παναγιώτης Β. Κλουτσινιώτης, είναι εκλεγμένος Επίκουρος Καθηγητής στην «Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων στον Τουρισμό και τη Φιλοξενία» στο τμήμα Τουρισμού του Ιονίου Πανεπιστημίου. Κατέχει διδακτορικό δίπλωμα στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας καθώς και μεταδιδακτορικό δίπλωμα στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού στον Τουρισμό από το ίδιο Πανεπιστήμιο, με υποτροφία από το ΙΚΥ. Διδάσκει μαθήματα Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΔΑΔ), Αναλυτικής ΔΑΔ και Οργανωσιακής Συμπεριφοράς, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στο χώρο των συστημάτων Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού Υψηλής Απόδοσης και Ηγεσίας, ενώ το ερευνητικό του έργο έχει δημοσιευθεί σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές.
Πλοήγηση:
HRCases 25 - ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΠΟΧΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΣΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ
EDITORIAL
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ : 1η | 2η | 3η | 4η
HR Case Study Series | ΟΛΑ ΤΑ ΤΕΥΧΗ
