Ένας αιώνας μνήμης. Aπό την καταστροφή και τον ξεριζωμό στη λαμπρή διαδρομή και την πρόοδο.

Ένας αιώνας μνήμης

Aπό την καταστροφή και τον ξεριζωμό στη λαμπρή διαδρομή και την πρόοδο

 

Για το 2022 που φεύγει, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών τιμά τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή με ένα αφιέρωμα στους πρώτους φοιτητές με καταγωγή από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο.

 

Πέρασε ένας αιώνας από την καταστροφή της Σμύρνης, με τον τραγικό απολογισμό της Μικρασιατικής Καταστροφής, τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Ανατολής και την εγκατάσταση στην Ελλάδα ενός εξαθλιωμένου προσφυγικού κύματος περίπου 1.200.000 ανθρώπων. Ήταν μια εποχή εξαιρετικά δύσκολη για την Ελλάδα η οποία, ενώ βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση, κλήθηκε να περιθάλψει και να απορροφήσει το μεγάλο αυτό πλήθος προσφύγων.

Οι ξεριζωμένοι προσφυγικοί πληθυσμοί έφεραν μαζί τους πολιτισμό και θέληση για πρόοδο και ανάπτυξη. Ανάμεσά τους νέοι και νέες διεκδίκησαν θέση στην Ανώτατη Εκπαίδευση, έχοντας ως όραμα την επαγγελματική τους αποκατάσταση και ένα καλύτερο αύριο. Πολύ σύντομα, μετά την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα, εγγράφονται σε πανεπιστήμια, δημιουργούν φοιτητικούς συλλόγους και αγωνίζονται για την εξασφάλιση των συνθηκών εκείνων που θα τους επέτρεπαν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Από τους συλλόγους αυτούς ιδρύεται η Ομοσπονδία Προσφύγων Φοιτητών με βασικό σκοπό τη συντονισμένη δράση για την "εξυπηρέτηση των πνευματικών, ηθικών και οικονομικών αναγκών, την παροχή βοήθειας για τη συνέχιση και αποπεράτωση των πανεπιστημιακών μαθημάτων τους, και την αλληλοβοήθειά τους για την ανακούφιση της μακράς ταλαιπωρίας τους, της σκληρής δοκιμασίας τους και της πενιχρής προσφυγικής ζωής τους".

Τα αιτήματά τους βρίσκουν ανταπόκριση και τους παρέχεται, μεταξύ άλλων, δωρεάν φοίτηση σε πανεπιστήμια, δωρεάν σίτιση, δωρεάν συγγράμματα και επιδόματα.

Ενδεικτικό του ζήλου του συλλόγου προσφύγων φοιτητών είναι το γεγονός ότι ζήτησαν από τον Κωστή Παλαμά, τότε Γενικό Γραμματέα του Πανεπιστημίου Αθηνών, να συνθέσει τον Φοιτητικό Ύμνο. Εκείνος το έκανε με μεγάλη προθυμία και τους παρέδωσε τον ύμνο σε ένα γαλάζιο χαρτί, με την υπογραφή του.

 

Οι νέες και οι νέοι φοιτητές προσφυγικής καταγωγής θα αναδειχθούν στη συνέχεια σε λαμπρούς επιστήμονες και θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις τέχνες και τα γράμματα συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάπτυξη της χώρας.

Στον μακρύ κατάλογο των φοιτητών με προσφυγική καταγωγή, περιλαμβάνονται και όσοι σπούδασαν στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών. Μετά από έρευνα στο ιστορικό αρχείο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάζεται φωτογραφικό υλικό και τεκμήρια της εποχής, σε μια προσπάθεια να κρατηθεί ζωντανή η μνήμη αυτής της καθοριστικής για τη σύγχρονη ιστορία περιόδου, αλλά και της σημασίας και του ρόλου της εκπαίδευσης, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης. Το υλικό που παρατίθεται αποτελεί ενδεικτικό μέρος του καταλόγου φοιτητών προσφυγικής καταγωγής και βασίζεται στα διαθέσιμα στοιχεία για τη φοίτηση αλλά και τη σταδιοδρομία τους.

 

Φοιτητές της Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών, προσφυγικής καταγωγής

 

 
Δούλης Εμμανουήλ Πλούταρχος, Θείρα Μικράς Ασίας, Διευθυντής Υπουργείου Οικονομικών, Δικηγόρος

Φωτίου Κυριάκου Αδαμάντιος, Ερυθραία Μικράς Ασίας, Ανωτάτη Εμπορική Σχολή Αθηνών και Νομική Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής, Πρόεδρος και Σύμβουλος Ανωτάτου Συμβουλίου Δημοσίων Υπηρεσιών, Επίτιμος Σύμβουλος Α.Σ.Δ.Υ., Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου Θεραπευτηρίου "Ευαγγελισμός" Αθηνών


Τζιζής Γεωργίου Αντώνιος, Μάκρη Μικράς Ασίας, Ανωτάτη Εμπορική Σχολή Αθηνών και Νομική Πανεπιστημίου Αθηνών, Δικηγόρος, Βουλευτής Αθηνών Ενώσεως Κέντρου, Συνιδρυτής μαζί με τον γαμπρό του γεωπόνο Βασίλειο Πάνου της Αγροτικής Προσφυγικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, Γενικός Γραμματέας της Συνομοσπονδίας, Οικονομικός Σύμβουλος Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, Συγγραφέας

  

  
Γαβριηλίδης Γαβριήλ Δημήτριος, Σώκια Μικράς Ασίας, Ανωτάτη Εμπορική Σχολή Αθηνών και Νομική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νομικός σύμβουλος Σανατορίου Σωτηρία, Συμβολαιογράφος Αθηνών

Καραϊωσηφίδης Χαραλάμπους Φρίξος, Άγκυρα Μικράς Ασίας, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος


Σπανός Αθανασίου Αδαμάντιος, Αίνος Ανατολικής Θράκης, Υπουργείο Οικονομικών, Τμηματάρχης Ελεγκτικού Συνεδρίου

Σερέφογλου Σεραφείμ  Παντελής, Αμισός Πόντου, Αγροτική Τράπεζα, Οικονομικός Επιθεωρητής

Μηνιάδης Βελισσαρίου Αριστείδης, Αμισός Πόντου, Προϊστάμενος Λογιστηρίου Ταμείου Ασφαλίσεως Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Ελλάδος


Αρβανιτίδης Δημητρίου Αναστάσιος, Αρμουτλή Νικομηδείας Μικράς Ασίας 


Γεωργόπουλος Λαζάρου Βασίλειος, Αρμουτλή Νικομηδείας Μικράς Ασίας 

Χατζημάρκου Παντελή Ανδρέας, Καραντίνα Σμύρνης, Υποδιευθυντής Αγροτικής Τράπεζας


Τσουρός Κυριάκου Αλέξανδρος, Κρήνη Ερυθραίας Μικράς Ασίας, Πολεμικό Ναυτικό ως Οικονομικός Αξιωματικός, Υποναύαρχος Οικονομικών Υπηρεσιών


Τσιρκινίδης Αβραάμ Ηλίας, Νοβοροσίσκ Ρωσίας, Υπουργείο Εμπορίου, Έπαρχος Διδυμοτείχου, Νομάρχης Θεσπρωτίας, Λογοτέχνης και ποιητής

Κουταλίδης Βασιλείου Ιωάννης, Πλάτανα Τραπεζούντας Πόντου, Διευθυντής Στατιστικής Υπηρεσίας, Συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων, Συγγραφέας άρθρων και μελετών για το σκάκι

Βοϊλής Παναγιώτου Αθανάσιος, Σεβδίκιοϊ Σμύρνης, Χρηματιστής Αθηνών 


Παρασκευαΐδης Ιωάννου Ισίδωρος, Σμύρνη


Θεοδωρίδης Δημητρίου Τριαντάφυλλος, Καζάν Ρωσίας, Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών / Ανωτάτη Ειδική Εμπορική Σχολή στη Νομική του Πανεπιστημίου Λιέγης του Βελγίου, Ανώτερος υπάλληλος Εθνικής Τράπεζα Ελλάδος, Συγγραφέας, λογοτέχνης και δημοσιογράφος, Πρόεδρος Ένωσης Διπλωματούχων Πανεπιστημίων και Ανωτάτων Σχολών του Βελγίου, Σύμβουλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, Ιδρυτής και Διευθυντής της "Ελληνοβελγικής Επιθεωρήσεως"


Τίγκιλης Μηνά Νικολάου, Βρυούλλων Ερυθραίας Μικράς Ασίας, Διευθυντής Εμπορικού Τμήματος εταιρείας "Μπέρκσάιρ"

Παπαδημητρίου Αριστείδου Δημήτριος, Σώκια Μικράς Ασίας, Νομική, Ανωτάτη Σχολή Εμπορικών και Οικονομικών Επιστημών, Τακτικός Καθηγητής Οικονομικής και Λογιστικής Βιομηχανικών εκμεταλλεύσεων Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς 

Παυλίδης Ελευθερίου Παναγιώτης, Τραπεζούντα Πόντου, Νομική, Ανωτάτη Σχολή Εμπορικών και Οικονομικών Επιστημών, Εργάστηκε ως Διευθυντής της Υπηρεσίας Εθνικής Τραπέζης 

 


Επιμέλεια-έρευνα: Μ. Λιάτσου, Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων ΟΠΑ

Ευχαριστίες:
- για την παροχή λίστας προσφύγων φοιτητών, τη Διδάκτορα κα Χ. Μπάρκουλα, μέλος ΕΔΙΠ της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ και υπεύθυνη αρχειακών συλλογών του Ιστορικού Αρχείου του ΕΚΠΑ, συγγραφέα του βιβλίου Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 100 Χρόνια Ιστορίας 1920-2020, Αθήνα 2020
- για τη συνδρομή στην αναζήτηση αρχειακού υλικού, την κα Χ. Βάγγη, Διεύθυνση Εκπαίδευσης ΟΠΑ

Πηγές:
- Ιστορικό αρχείο Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
- Οἱ πρόσφυγες φοιτηταί καί σπουδασταί μετά τήν μικρασιατικήν καταστροφήν : επιστημονική καί ἐπαγγελματική σταδιοδρομία των / Χρυσόστομου Θεοδωρίδου, Σωκράτη Κλαδά, 1974

Εικαστικό: Β. Παπαδοπούλου, Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων ΟΠΑ

Περισσότερα για την Ιστορία του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στη σελίδα: https://www.aueb.gr/el/content/chronology-opa 

ID: 
3731

Τελευταία ενημέρωση: 28-12-2022