Η διεύρυνση της ΕΕ από το 2014 και μετά: πρόοδος και προκλήσεις
Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα |
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 8 Οκτωβρίου 2014
Σε μια σειρά από ετήσιες εκθέσεις που παρουσίασε σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολόγησε την πρόοδο που σημειώθηκε κατά το παρελθόν έτος αλλά και τις μελλοντικές προκλήσεις για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ και την Τουρκία.
Παρουσιάζοντας την ετήσια δέσμη για τη διεύρυνση, ο επίτροπος Στέφαν Φούλε δήλωσε: «Πριν από πέντε χρόνια, στοχεύσαμε στην ενίσχυση της αξιοπιστίας και της μεταρρυθμιστικής δύναμης της πολιτικής της διεύρυνσης. Δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση σε τρεις πυλώνες: κράτος δικαίου το 2012, οικονομική διακυβέρνηση το 2013 και φέτος, καθορίζουμε νέες ιδέες για τη στήριξη της διοικητικής μεταρρύθμισης και την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών. Σήμερα, η προσέγγιση αυτή, αποδίδει καρπούς. Η διαδικασία είναι αξιόπιστη και αποφέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα μέσω μεταρρυθμίσεων που μετατρέπουν σταδιακά τις ενδιαφερόμενες χώρες, βελτιώνοντας τη σταθερότητα στην άμεση γειτονιά μας. Καθιστά επίσης τις εν λόγω χώρες καλύτερα προετοιμασμένες για την ένταξη στην ΕΕ και για τις ευθύνες που αναλαμβάνουν τα μέλη».
Θεμελιώδεις αρχές
Η στρατηγική της διεύρυνσης που εγκρίθηκε σήμερα επιβεβαιώνει την προσέγγιση που βασίζεται στις θεμελιώδεις αρχές — το κράτος δικαίου, την οικονομική διακυβέρνηση και τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης.
Το κράτος δικαίου βρίσκεται στο επίκεντρο της διαδικασίας της διεύρυνσης: οι ενδιαφερόμενες χώρες πρέπει να αντιμετωπίσουν θέματα όπως η δικαστική μεταρρύθμιση και η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς στα πρώτα στάδια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ώστε να έχουν να επιδείξουν απτά και βιώσιμα αποτελέσματα.
Με βάση την εμπειρία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή έχει δρομολογήσει βελτιωμένες διαδικασίες συνεργασίας με τις υποψήφιες χώρες για να ενισχύσουν την οικονομική τους διακυβέρνηση, μεταξύ άλλων με εθνικά προγράμματα οικονομικής μεταρρύθμισης, με επίκεντρο τη δημοσιονομική σταθερότητα και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης.
Τέλος, η νέα στρατηγική υπογραμμίζει ιδιαίτερα την πρόκληση της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης και της ενίσχυσης των δημοκρατικών θεσμών, που εξακολουθούν να είναι ασθενείς στις περισσότερες προς διεύρυνση χώρες, με περιορισμένη διοικητική ικανότητα, υψηλό βαθμό πολιτικοποίησης και έλλειψη διαφάνειας.
Ανασκόπηση ανά χώρα
Το Μαυροβούνιο έχει κάνει επιπλέον πρόοδο στις διαπραγματεύσεις προσχώρησης. Μέχρι τώρα έχουν ανοιχθεί 12 κεφάλαια, εκ των οποίων δύο έκλεισαν προσωρινά. Έχει αρχίσει η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στον τομέα του κράτους δικαίου. Απαιτούνται τώρα απτά αποτελέσματα στην πράξη που θα παίξουν ρόλο ζωτικής σημασίας για να καθορισθεί ο συνολικός ρυθμός των διαπραγματεύσεων προσχώρησης.
Η έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή στο πλαίσιο των σχέσεων της ΕΕ με τη Σερβία. Η Σερβία πρέπει τώρα να συνεχίσει να υλοποιεί τις μεταρρυθμίσεις προτεραιότητας με βιώσιμο τρόπο, δεδομένου ότι ο ρυθμός των διαπραγματεύσεων θα εξαρτηθεί από την πρόοδο σε βασικούς τομείς, ιδίως σχετικά με το κράτος δικαίου και τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων με το Κοσσυφοπέδιο. Πρέπει να δοθεί νέα ώθηση στο διάλογο μεταξύ του Βελιγραδίου και της Πρίστινα για να αντιμετωπιστούν βασικά εκκρεμή ζητήματα και να αρχίσει μια νέα φάση στην εξομάλυνση των σχέσεων.
Η διαδικασία προσχώρησης της ΕΕ με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι σε αδιέξοδο. Απαιτείται δράση για την αντιστροφή της πρόσφατης οπισθοδρόμησης, ιδίως όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης και των μέσων ενημέρωσης και της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να εξευρεθεί συμπεφωνημένη και αμοιβαία αποδεκτή λύση για το θέμα του ονόματος. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση πρέπει να προχωρήσουν προς την αποκατάσταση του πολιτικού διαλόγου στο Κοινοβούλιο.
Η Αλβανία έλαβε το καθεστώς της υποψήφιας χώρας τον Ιούνιο ως αναγνώριση για τις μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες και την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά την εκπλήρωση των απαιτούμενων προϋποθέσεων. Η χώρα πρέπει να αξιοποιήσει και να παγιώσει τη δυναμική των μεταρρυθμίσεων και να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην αντιμετώπιση των προκλήσεων όσον αφορά την ένταξη στην ΕΕ κατά βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο. Τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση πρέπει να διασφαλίσουν ότι ο πολιτικός διάλογος θα πραγματοποιείται πρωτίστως στο Κοινοβούλιο.
Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη παραμένει σε ακινησία όσον αφορά την πορεία της προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Μετά τις γενικές εκλογές του Οκτωβρίου, θα είναι σημαντικό για τη χώρα να αντιμετωπίσει τις επείγουσες κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις και να σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την ευρωπαϊκή ατζέντα της.
Η μονογράφηση της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης με το Κοσσυφοπέδιο τον Ιούλιο αποτελεί σημαντικό ορόσημο στις σχέσεις ΕΕ-Κοσσυφοπεδίου. Το Κοσσυφοπέδιο πρέπει τώρα να πραγματοποιήσει βασικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως στον τομέα του κράτους δικαίου.
Η Τουρκία συνέχισε να υλοποιεί ορισμένες μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις, όπως το πακέτο εκδημοκρατισμού του 2013, και έχουν γίνει βήματα για την επίλυση του κουρδικού ζητήματος. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών. Οι εντατικές και αξιόπιστες διαπραγματεύσεις προσχώρησης παρέχουν το καταλληλότερο πλαίσιο για την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Η έναρξη των διαπραγματεύσεων για τα κεφάλαια σχετικά με το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα θα εξασφαλίσει έναν χάρτη πορείας για μεταρρυθμίσεις σε αυτούς τους βασικούς τομείς.
Για τα λεπτομερή συμπεράσματα και τις συστάσεις σχετικά με κάθε χώρα, δείτε τα υπομνήματα:
Μαυροβούνιο
Σερβία
Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Αλβανία
Βοσνία-Ερζεγοβίνη
Κοσσυφοπέδιο
Τουρκία
Περισσότερες πληροφορίες
Το δελτίο τύπου της ΕΕ στα αγγλικά
Όλα τα έγγραφα διατίθενται στη διεύθυνση