Είναι γεγονός πως το επαγγελματικό και όχι μόνο τοπίο κατά την τελευταία διετία έχει μεταμορφωθεί με τρόπο βίαιο και επιθετικό. Οι δείκτες ανεργίας αυξάνονται συνεχώς, ο χάρτης των εργασιακών συνθηκών αλλάζει σε σημαντικό βαθμό, η ευρύτερη αγορά και η προσβασιμότητα σε αυτήν γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη και οι υποψήφιοι προφανώς αιφνιδιάζονται με τον τρόπο και τον χρόνο πραγματοποίησης των αλλαγών.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι φοιτητές και απόφοιτοι που βρίσκονται στο μεταβατικό στάδιο της ένταξης στην αγορά εργασίας, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κοινωνία που αλλάζει δραματικά και προσπαθεί εκ νέου να βρει τις ισορροπίες της. Υπό αυτή την έννοια, στην διαδικασία μετάβασης στην νέα εποχή υπάρχουν τρόποι και εργαλεία τα οποία ναι μεν υπήρχαν και πριν αλλά τώρα αποκτούν αυξημένη βαρύτητα κατά την σοβαρή προσπάθεια του νέου να αποκατασταθεί επαγγελματικά και να ξεκινήσει την σταδιοδρομία του. Το πιο σημαντικό και περισσότερο αναγκαίο όλων είναι το βιογραφικό σημείωμα.
Το βιογραφικό σημείωμα αποτελεί μία πιστή, ειλικρινή και λιτή απεικόνιση του εαυτού μας σε δύο - τρεις σελίδες χαρτί. Αποτυπώνει με λέξεις όλα εκείνα τα οποία απαρτίζουν το επαγγελματικό και γνωστικό μας οπλοστάσιο, και μας καθιστούν ανταγωνιστικούς στην αγορά εργασίας. Θα πρέπει να έχει αμεσότητα, πλαστικότητα και ευελιξία καθώς είτε στην ηλεκτρονική είτε στην έντυπη μορφή του συμπυκνώνει το σύνολο της ακαδημαϊκής και επαγγελματικής πορείας του συντάκτη. Ωστόσο, καλό είναι να εξετάσουμε το σημείωμα αυτό λίγο πιο αναλυτικά, ώστε να δούμε πώς μπορούμε να το κάνουμε περισσότερο αποτελεσματικό.
Πιο συγκεκριμένα, το βιογραφικό πρέπει απαραίτητα να έχει:
Άριστη ορθογραφία και σωστή σύνταξη – ως κείμενο δεν επιτρέπεται να παρουσιάζει την οποιαδήποτε ατέλεια ή ψεγάδι καθώς η εικόνα στο σύνολο της δημιουργεί την πρώτη εντύπωση. Προσοχή στην σύνταξη, την ορθογραφία και τα σημεία στίξης λοιπόν, καθώς αποτελεί κείμενο το οποίο αποστέλλεται προς πάσα κατεύθυνση και η ευταξία του αποτελεί ταυτόχρονα και ένδειξη σωστής συγκρότησης αυτού που το συντάσσει και το αποστέλλει!
Δομή και περιεχόμενο – η εσωτερική συνέπεια του βιογραφικού προσδίδει στο κείμενο σωστή συγκρότηση και δέσιμο, καθιστώντας το ευανάγνωστο και ελκυστικό. Σωστή και λογική διαδοχή των ενοτήτων, με αποστάσεις η μία από την άλλη, σαφή ονομασία κάθε ενότητας σε αναλογία με το περιεχόμενο της, περιθώρια σε πλήρη στοίχιση, σωστή τοποθέτηση χρονικών περιόδων ώστε να υπάρχει στο κείμενο κανονική χρονική ροή και διαδοχή (τι προηγείται και τι έπεται). Εδώ πρέπει να τονιστεί πως παρά την τυπικότητα που εμφανίζει το βιογραφικό ως κείμενο, ωστόσο υπάρχουν περιθώρια εξατομίκευσης. Για παράδειγμα, υποψήφιος ο οποίος έχει συμμετάσχει σε πρόγραμμα Erasmus με παρακολούθηση μαθημάτων και επιτυχείς εξετάσεις στον εκεί κύκλο σπουδών, μπορεί να δημιουργήσει μία καινούρια ενότητα υπό την ονομασία «Πρόγραμμα Erasmus» και να αποτυπώσει στο πεδίο αυτό την όλη εκπαιδευτική του δραστηριότητα στο εκεί πανεπιστημιακό ίδρυμα. Η προσθήκη θα μπορούσε να γίνει ως εξής - «στο πλαίσιο του προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών Erasmus, παρακολούθηση και επιτυχής εξέταση σε μαθήματα του κύκλου σπουδών στο πανεπιστήμιο (…).
Επίσης, κατά την περίπτωση που ο υποψήφιος έχει πραγματοποιήσει πρακτική άσκηση, είναι σκόπιμο να δημιουργήσει μία νέα ενότητα με τίτλο «Πρακτική Άσκηση» στην οποία θα αναφερθεί εκτενώς στα καθήκοντα της συγκεκριμένης θέσης.
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, η προσθήκη μίας ενότητας με τίτλο «Επαγγελματική Δραστηριότητα», το περιεχόμενο της οποίας αφορά οποιαδήποτε επαγγελματική ενασχόληση ακόμη και μη σχετική με το αντικείμενο σπουδών. Είναι σημαντικό για τον υποψήφιο να αναφερθεί σε εργασίες πάσης φύσεως – ασχέτως χρονικού διαστήματος απασχόλησης – καθώς αποδεικνύουν πως είναι ενεργό μέλος του εργατικού δυναμικού της χώρας, έχει ολοκληρώσει με επιτυχία καθήκοντα των συγκεκριμένων θέσεων, έχει εργαστεί υπό συνθήκες μικρής ή μεγαλύτερης πίεσης, έχει ενσωματωθεί με επιτυχία σε ένα εργασιακό περιβάλλον στο οποίο έπρεπε να συμμορφωθεί με συγκεκριμένους κανόνες, και ενδεχομένως έχει αναλάβει σημαντικούς ρόλους στο χώρο εργασίας του. Αυτά τα στοιχεία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μην αναφέρονται στο βιογραφικό σημείωμα καθώς σχηματοποιούν περαιτέρω την προσωπικότητα του υποψηφίου και καταδεικνύουν την εργατικότητα του ακόμα και σε πιο νεαρή ηλικία.
Το βιογραφικό μας παρέχει την δυνατότητα της εσωτερικής κινητικότητας – προσθήκη και αφαίρεση ενοτήτων κατά περίπτωση και βάσει των ιδιαίτερων κάθε φορά χαρακτηριστικών και επιτευγμάτων του υποψηφίου. Κατά συνέπεια, το ελκυστικό βιογραφικό που εμφανίζει δομή συγκροτημένη και συνεκτική, έχει σαφώς αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας και τελικής απορρόφησης.
Ειλικρίνεια και ακρίβεια στην διατύπωση – το βιογραφικό εξυπακούεται πως είναι ειλικρινές και για οτιδήποτε αναφέρεται σε αυτό υπάρχει και το αντίστοιχο ντοκουμέντο. Δεν συγχωρούνται αναλήθειες, διότι την ώρα που θα έλθει η τελική συνέντευξη και θα ζητηθεί το όποιο παραστατικό, πρέπει να υπάρχει καταχωρημένο στο αρχείο του υποψηφίου. Ειδάλλως, προκαλείται χάσμα εμπιστοσύνης και αυτό δύσκολα γεφυρώνεται μεταξύ αγνώστων. Επίσης, η ακρίβεια στην διατύπωση έχει βαρύνουσα σημασία ώστε να αποτυπωθεί με σαφήνεια για παράδειγμα η περιγραφή της εκάστοτε θέσης που κατείχε ο υποψήφιος κατά το παρελθόν (καθηκοντολόγιο, περιγραφή αρμοδιοτήτων, στοιχεία επιχείρησης). Έτσι, αναδεικνύεται η εξειδίκευση και η καταλληλότητα του υποψηφίου.
Τελικές οδηγίες πριν την συγγραφή
Καλό είναι ο φοιτητής ή ο απόφοιτος να αξιοποιήσει τις σχετικές υπηρεσίες του Ιδρύματος στο οποίο φοιτά και οι οποίες μπορούν να τον βοηθήσουν στη σύνταξη του βιογραφικού σημειώματος. Στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών λειτουργεί το Γραφείο Διασύνδεσης, οι Σύμβουλοι του οποίου είναι στη διάθεση των φοιτητών και αποφοίτων του ιδρύματος (φυσικά χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση για τους ενδιαφερόμενους) και μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια και υποστήριξη. Η παρουσία Συμβούλων ειδικών στο αντικείμενο της Σταδιοδρομίας και ειδικότερα στο πλαίσιο της λειτουργίας των Γραφείων Διασύνδεσης, αποτελεί μία υπηρεσία των εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων παγιωμένη και απόλυτα αξιόπιστη. Οι υποψήφιοι δεν θα πρέπει να απομονώνονται και να συντάσσουν ένα τόσο σημαντικό έγγραφο όπως το βιογραφικό σημείωμα μόνοι τους, καθώς ακόμη και ένα μικρό λάθος από απροσεξία ή από άγνοια ίσως να αποτελέσει λόγο απόρριψης - καλύτερα τα τέσσερα μάτια από τα δύο!
Κλείνοντας, είναι ανάγκη να καταστεί σαφές πως ένα σωστά συνταγμένο, δομημένο και ευπαρουσίαστο βιογραφικό σημείωμα ανοίγει πόρτες και διευκολύνει τον δύσκολο δρόμο του υποψηφίου στη σημερινή αγορά εργασίας. Άλλωστε, το βιογραφικό αποτελεί μία αντιπροσωπευτική εικόνα σε σμίκρυνση του ανθρώπου που το συντάσσει –τα έργα και οι πράξεις μας φανερώνουν ποιοι είμαστε – οπότε απαιτείται η μέγιστη δυνατή προσοχή στη σύνταξή του.
Αντί επιλόγου, η εποχή την οποία διανύουμε και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της απαιτούν ευελιξία και ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας. Η απουσία υποστηρικτικών μέσων σε κάθε έκφραση και πεδίο της ζωής, δεν μας βοηθά. Απεναντίας, δυσχεραίνει κατά πολύ την προσβασιμότητα στους χώρους συνέντευξης και αξιολόγησης. Η εξωστρέφεια και η υποστήριξη του ενός στον άλλο μας οδηγούν μπροστά!
Βίκτωρας Κούκης,
Σύμβουλος Γραφείου Διασύνδεσης ΟΠΑ
