Το τελευταίο αλλά ταυτόχρονα και το πιο σημαντικό στάδιο στην αναζήτηση μιας θέσης εργασίας, αποτελεί η συνέντευξη επιλογής. Συνέντευξη επιλογής αποκαλείται η συνέντευξη κατά την οποία αξιολογείται το βιογραφικό και εν γένει το σύνολο των προσόντων του υποψηφίου από τον υπεύθυνο (ή τους υπεύθυνους) επιλογής.
Υπάρχουν διαφορετικά είδη συνέντευξης επιλογής, όπως π.χ. ατομική συνέντευξη (που γίνεται με τη συμμετοχή ενός υποψηφίου κάθε φορά) ή ομαδική συνέντευξη (στην οποία οι υπεύθυνοι ή ο υπεύθυνος επιλογής παίρνουν συνέντευξη από περισσότερους υποψηφίους ταυτόχρονα).
Η συνέντευξη επιλογής αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία ανάδειξης των προτερημάτων του υποψηφίου. Επιπλέον, η συμμετοχή του υποψηφίου στο στάδιο της συνέντευξης επιλογής αποτελεί από μόνη της μια σημαντική επιτυχία, καθώς σημαίνει ότι το βιογραφικό ή/και η συνοδευτική επιστολή πέτυχαν το στόχο τους.
Η διαδικασία της συνέντευξης έχει συνήθως συγκεκριμένη χρονική διάρκεια κατά την οποία ο υπεύθυνος επιλογής θέτει ερωτήματα στον υποψήφιο σχετικά με την επαγγελματική ή/και ακαδημαϊκή του πορεία. Ο υποψήφιος μέσα από τη διαδικασία της συνέντευξης έχει τη δυνατότητα να «πείσει» τον υπεύθυνο επιλογής για την καταλληλότητά του για την συγκεκριμένη θέση εργασίας, αναπτύσσοντας τα επιχειρήματά του με σαφήνεια και αυτοπεποίθηση. Είναι απαραίτητο ο υποψήφιος να χειριστεί σωστά το περιεχόμενο του βιογραφικού του και ιδιαίτερα τυχόν «αδυναμίες», όπως π.χ. κενά στην επαγγελματική του σταδιοδρομία, μεγάλος χρόνος ολοκλήρωσης σπουδών, κτλ. Επιπλέον, ο υποψήφιο ς θα πρέπει να «ξεδιπλώσει» όλες τις θετικές πτυχές του χαρακτήρα του που δεν μπορούν να αποτυπωθούν σε ένα βιογραφικό σημείωμα, επιδεικνύοντας μεταξύ άλλων, ωριμότητα, πειστικότητα και ενθουσιασμό για την προς κάλυψη θέση.
Εξίσου σημαντική είναι η συμπεριφορά του υποψηφίου κατά τη διάρκεια της συνέντευξης και ο σεβασμός του άγραφου «πρωτοκόλλου» της όλης διαδικασίας. Θα πρέπει για παράδειγμα να έχει προετοιμαστεί κατάλληλα για τη συνέντευξη μελετώντας τις δομές και την ιστορία της επιχείρησης, να φροντίσει η εμφάνιση και η συμπεριφορά του να αποπνέουν σεβασμό για το περιβάλλον της επιχείρησης αλλά και για τον συνεντευκτή, και γενικότερα, να φροντίσει να ελαχιστοποιήσει το ενδεχόμενο εμφάνισης παραλείψεων ή σφαλμάτων κατά τη διαδικασία. Μερικές από τις σημαντικές παραμέτρους της διαδικασίας της συνέντευξης, αναλύονται στη συνέχεια:
Διαχείριση απαντήσεων: Η σωστή αντιμετώπιση των ερωτήσεων του συνεντευκτή από τον υποψήφιο και οι απαντήσεις που θα δώσει σε αυτές είναι ίσως η κρισιμότερη παράμετρος μιας επιτυχημένης συνέντευξης, καθώς έτσι θα αναδειχθεί η επάρκειά του και η καταλληλότητά του για το εκάστοτε πόστο. Είναι αυτονόητο πως ένα σωστά δομημένο και χωρίς λάθη βιογραφικό σε συνδυασμό με μια άρτια συνοδευτική επιστολή, ανεβάζουν τις προσδοκίες του εκάστοτε συνεντευκτή από τον υποψήφιο, ο οποίος με τη σειρά του θα πρέπει να ανταποκριθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις ερωτήσεις του πρώτου, επιβεβαιώνοντας τις προσδοκίες αυτές. Οι απαντήσεις λοιπόν του υποψηφίου θα πρέπει να είναι ειλικρινείς, ευθείς, συνεπείς, και να μην αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών ή ασαφών σημείων. Επίσης θα πρέπει να είναι περιεκτικές, να εμφανίζουν συνοχή μεταξύ τους και να δείχνουν ωριμότητα και όχι επιπολαιότητα. Είναι σκόπιμο να έχει προηγηθεί από τον υποψήφιο μια όσο τον δυνατόν σε βάθος προετοιμασία (ένα είδος «προπόνησης» με πιθανές ερωτήσεις και σχετικές απαντήσεις) ώστε ο υποψήφιος να έχει εγκλιματιστεί στις απαιτήσεις της διαδικασίας.
Συμπεριφορά υποψηφίου: Ο υποψήφιος θα πρέπει εκ των προτέρων να γνωρίζει το πρωτόκολλο της συνέντευξης και το συμπεριφορικό προφίλ που απαιτείται από αυτόν. Ως συμπεριφορικό προφίλ ορίζεται η γκάμα των συμπεριφορών που είναι αποδεκτές (και κατά συνέπεια θα αξιολογηθούν θετικά) σε μια τέτοια διαδικασία. Το συμπεριφορικό προφίλ δεν περιορίζεται μόνο στο κομμάτι της λεκτικής αλλά και της μη λεκτικής επικοινωνίας, η οποία είναι εξίσου σημαντική. Για παράδειγμα, όρθια και ευθυτενής στάση του σώματος κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, εγκάρδια χειραψία κατά την έναρξη, διατήρηση βλεμματικής επαφής με το συνεντευκτή (χωρίς αυτή να γίνεται κουραστική ή/και επίμονη), επιλογή θέσης ακριβώς απέναντι από τον υπεύθυνο (ή τους υπεύθυνους επιλογής), είναι μερικά μόνο από τα σημεία τα οποία θα πρέπει να προσέξει ο υποψήφιος. Επίσης, είναι αυτονόητο ότι απαιτείται έγκυρη προσέλευση στο χώρο της συνάντησης, επαγγελματική εμφάνιση και τήρησης κάποιων βασικών κανόνων ενδυμασίας και για τα δύο φύλα και τέλος ευχάριστη παρουσία και ενθουσιασμός για τη θέση και τη διαδικασία. Αυτά είναι μονάχα ορισμένα από τα απαιτούμενα σε μία συνέντευξη επιλογής, με σκοπό την βέλτιστη αποτύπωση της προσωπικότητας του ατόμου στο σύντομο χρονικό διάστημα που διαρκεί η συνέντευξη.
Προετοιμασία & Οργάνωση: Ο σημερινός υποψήφιος διαφέρει σημαντικά από τον υποψήφιο του σχετικά πρόσφατου παρελθόντος. Ο λόγος έγκειται όχι μόνο στην κρίση που μαστίζει την ελληνική οικονομία, αλλά κυρίως στην αλλαγή του όρου «χρόνος» για το σύνολο των εργαζομένων. Η έννοια του χρόνου πλέον αλλάζει και γίνεται σαφώς πιο πιεστική, με συνέπεια να απαιτείται σωστή και έγκαιρη ανάπτυξη επαγγελματικής συνείδησης και κουλτούρας εκ μέρους του υποψηφίου. Αυτό μπορεί να γίνει με την ενασχόληση των νέων πριν ακόμη βγουν στην αγορά εργασίας (αλλά και κατά τη διάρκεια της αναζήτησης εργασίας) με εργασίες εθελοντικού χαρακτήρα π.χ. σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και εθελοντικές ομάδες αλλά και η συμμετοχή τους στο θεσμό της Πρακτικής Άσκησης, ώστε να εμπλουτιστεί αφενός το βιογραφικό σημείωμα παράλληλα με τις σπουδές και αφετέρου να αποκτηθεί μία εξοικείωση με το εργασιακό πλαίσιο. Ο σπουδαστής ο οποίος εκ των προτέρων προετοιμάζεται για την είσοδό του σε ένα περιβάλλον άκρως ανταγωνιστικό όπως η σημερινή αγορά εργασίας, γίνεται ιδιαίτερα ελκυστικός και συχνά προτιμάται, καθώς καταδεικνύει ενδιαφέρον, συνειδητή προσπάθεια, ανάγκη για μετεκπαίδευση και εμπιστοσύνη στις ίδιες δυνάμεις.
Αντί επιλόγου, είναι αναγκαίο να γίνει σαφές πως η συνέντευξη επιλογής αποτελεί μία μικρή αλήθεια, καθώς αποσαφηνίζει και τεκμηριώνει την ενδεχόμενη καταλληλότητα του υποψηφίου. Αποκαλύπτει τα προσόντα του ανθρώπου και τις δεξιότητες του αναφορικά με το πλαίσιο της προσφερόμενης θέσης. Ως εκ τούτου, οι υποψήφιοι θα πρέπει να την αντιμετωπίζουν με την ανάλογη σοβαρότητα, καθώς συνιστά βήμα κομβικό προς την επιτυχία…
«Μία λέξη και όλα σώζονται.
Μία λέξη και όλα χάνονται…»
Andre Breton (Γάλλος συγγραφέας)
Βίκτωρας Κούκης, ΜSc
Σύμβουλος Γραφείου Διασύνδεσης ΟΠΑ
Ραφαηλίδου Μυροφόρα, PhD
Σύμβουλος Γραφείου Διασύνδεσης ΟΠΑ
