Τηλεργασία

Η πανδημία ανάγκασε απότομα και χωρίς προετοιμασία τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν την τηλεργασία. Ποια είναι όμως η στάση των εργαζομένων απέναντι στην εργασία από απόσταση; Επιχειρώντας να απαντήσει στο ερώτημα, το Εργαστήριο Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών διενέργησε σχετική έρευνα τον Νοέμβριο του 2020, εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας.

Στην ερευνητική ομάδα μετείχαν ο μεταπτυχιακός φοιτητής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού Ιωάννης Λαθύρης, αλλά και 173 φοιτητές 2ου έτους του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Την επιστημονική ευθύνη είχε η επίκουρη καθηγήτρια Ελεάννα Γαλανάκη.

Στην έρευνα συμμετείχαν 662 εργαζόμενοι οργανισμών και επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Επίσης, εκπροσωπούνται όλοι οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας και τα περισσότερα επαγγέλματα και εργασιακά προφίλ.

Οι ερωτώμενοι είχαν σε μεγάλο βαθμό βιώσει συνέπειες της πανδημίας στην εργασία τους, αφού 37,4% δήλωσαν ότι οι ώρες εργασίας τους αυξήθηκαν, 14% ανέφεραν ότι μειώθηκαν, ενώ μόνο 45,6% δήλωσαν ότι οι ώρες εργασίας τους έμειναν σταθερές. Αρκετοί δήλωσαν ότι η πανδημία τούς βρήκε σε διαδικασία αναζήτησης απασχόλησης, οπότε ακυρώθηκαν συνεντεύξεις, αποσύρθηκαν προτάσεις συνεργασίας κ.λπ.

Πριν την πανδημία, εμπειρία τηλεργασίας είχε μόλις το 36% του δείγματος, και από αυτούς μόνο το 5% συστηματικά. Τον Νοέμβριο του 2020 το 52% των ερωτηθέντων τηλεργάζονταν, αρκετοί (18%) αποκλειστικά, ενώ 12% θα ήθελαν να τηλεργάζονται, αν και δεν τους προσφέρεται η δυνατότητα (Διάγραμμα 1).

Από όλους όσοι τηλεργάζονταν όταν διεξήχθη η έρευνα, μόνο το 46% είχε προηγούμενη (προ πανδημίας) εμπειρία τηλεργασίας. Η πλειοψηφία (54%) εργάστηκαν πρώτη φορά από απόσταση μέσα στην πανδημία.

Στάσεις απέναντι στην τηλεργασία

Η στάση απέναντι στην τηλεργασία μετρήθηκε με 17 ερωτήσεις σε 5βάθμια κλίμακα (5:συμφωνώ απόλυτα – 1:διαφωνώ απόλυτα), οι οποίες κατόπιν ομαδοποιήθηκαν σε τέσσερις επιμέρους παράγοντες. Οι τηλεργαζόμενοι φαίνεται να αναγνωρίζουν σχεδόν απόλυτα ότι η τηλεργασία έχει οφέλη κόστους (4,21). Θεωρούν ότι τους στηρίζουν κατά την τηλεργασία πρωτίστως οι συνάδελφοι (3,75) και δευτερευόντως οι προϊστάμενοι και εργοδότες, σε μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης (3,48), ενώ σε μικρότερο βαθμό (3,09) θεωρούν ότι η τηλεργασία ενισχύει την παραγωγικότητά τους.

Σε δεύτερο επίπεδο, όλοι οι παράγοντες συνενώθηκαν σε ένα μέγεθος που η ερευνητική ομάδα ονόμασε «θετική στάση απέναντι στην τηλεργασία», η οποία φαίνεται να συνδέεται αρνητικά με τον αριθμό παιδιών του ερωτώμενου (πιθανώς εξαιτίας προκλήσεων που θέτει ο συνδυασμός της τηλεργασίας με τη φροντίδα παιδιών στο σπίτι). Χειρότερη στάση απέναντι στην τηλεργασία είχαν όσοι ασχολούνται με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, όσοι στην εργασία τους ασχολούνται «με μηχανές, εργαλεία ή ζώα» και όσοι «βοηθούν άλλους ανθρώπους (π.χ. εκπαίδευση, ιατρική, νοσηλευτική, παροχή πληροφοριών κ.λπ.)». Αντιθέτως, πιο θετικοί στην τηλεργασία ήταν όσοι κυρίως εργάζονται «με νούμερα, αρχεία ή μηχανές, με δεδομένο και τακτικό τρόπο».

Ήρθε για να μείνει;

Από ό,τι φαίνεται, αυτό πιστεύουν οι περισσότεροι για την τηλεργασία. Πάντως, παρ’ ότι το καθεστώς τηλεργασίας κατά την πανδημία ήταν για τους περισσότερους μια βίαιη και αναγκαστική προσαρμογή, όσοι τηλεργάζονται είναι σημαντικά πιο θετικοί στις προσδοκίες τους για το μέλλον της τηλεργασίας από αυτούς που δεν τηλεργάζονται (Διάγραμμα 2).