Ο ασφαλιστικός θεσμός μπροστά στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής
Advertorial
Του ΙΩΑΝΝΗ ΛΑΠΑΤΑ,
Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου
της Ατλαντικής Ένωσης
Αρκετά συχνά πλέον γίνεται αναφορά στην κλιματική αλλαγή, δηλαδή στη μεταβολή του κλίματος σε παγκόσμιο επίπεδο, με φαινόμενα μεγάλης συχνότητας και σφοδρότητας. Αρκετές επιστημονικές μελέτες ή άλλες προσεγγίσεις έχουν διατυπωθεί για το θέμα, οι αιτίες για τις καταστροφές είναι πολλές (πυρκαγιές, θύελλες, καταιγίδες, πλημμύρες και σεισμικά φαινόμενα) ενώ οι ζημιές πλήτουν κτίρια και υποδομές, ενέργεια, μέσα ιδιωτικής και μαζικής μεταφοράς κ.ά. Στη διάρκεια της τελευταίας 6ετίας παρατηρείται τακτική, ετήσια εμφάνιση των έντονων φαινομένων, που οδηγούν σε οικονομικό και κοινωνικό μαρασμό μεγάλες ομάδες του ελληνικού πληθυσμού.
Το σοβαρότερο πλήγμα το δέχεται η “ακίνητη περιουσία” των Ελλήνων (κατοικίες και επιχειρήσεις), η επιχειρηματική δραστηριότητα ενώ αρκετές ζημιές καταγράφηκαν σε αυτοκίνητα και μηχανήματα. Μικρό μέρος αυτών ήταν ασφαλισμένο ενώ από τις επιχειρήσεις έλλειπε η ασφάλιση διακοπής εργασιών ή απώλειας ακαθάριστων κερδών, ένα εργαλείο που θα τις βοηθούσε να αντιμετωπίσουν τρέχοντα και ανελαστικά έξοδα (ενοίκια, μισθούς κ.ά.) μέχρι την αποκατάσταση των ζημιών.
Η κρατική παρέμβαση, στις περιπτώσεις αυτές, δεν είναι σε θέση να καλύψει πλήρως τις προκληθείσες ζημιές. Λειτουργεί με επιδοματικό τρόπο, με ποσά που ανέρχονται συνήθως σε λίγες χιλιάδες ευρώ για κατοικίες και επιχειρήσεις. Αντίστροφα, η Ασφαλιστική Βιομηχανία, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, κατέβαλε κάποιες εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ (€ 12,3 εκ. πλημμύρα/Μάνδρα, € 36 εκ. φωτιά/Αττική, € 4,6 εκ. καταιγίδα/Χαλκιδική, € 30,9 εκ. Ιανός, € 38,5 εκ. πυρκαγιές 2021 ενώ οι αποζημιώσεις από τις πρόσφατες πλημμύρες στη Θεσσαλία εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα € 600 εκ.).
Αν και επικρατεί η άποψη ότι οι δημόσιοι φορείς θεωρούνται βασικοί υπεύθυνοι για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της, η EIOPA (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων) και οι Ενώσεις Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών διαθέτουν κατάλληλη τεχνογνωσία και υπόβαθρο, ώστε να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή. Οι ασφαλιστικές εταιρίες έχουν τη δυνατότητα να στηρίζουν υψηλές αποζημιώσεις, καθώς αποθεματοποιούν κεφάλαια ακριβώς γι’ αυτό το σκοπό και παράλληλα επιμερίζουν τον κίνδυνο μέσω του θεσμού της αντασφάλισης. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία Solvency II (Ν.4364/2016) απαιτεί από τις ασφαλιστικές εταιρίες, που λειτουργούν στο πλαίσιο της Ε.Ε., να διατηρούν υψηλά κεφάλαια έναντι των κινδύνων που έχουν αναλάβει, τη δε εποπτεία τους ασκεί αρμόδια Διεύθυνση της ΤτΕ.
Η Ελληνική Πολιτεία κινήθηκε, για πρώτη φορά, προς τη νομοθετική θέσπιση ενός φορολογικού κινήτρου (Ν. 5045/2023, άρθρο 44) για την ασφάλιση κατοικιών έναντι καταστροφικών κινδύνων (σεισμού, πυρκαγιάς και πλημμύρας), με τη χορήγηση έκπτωσης στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. από 2024 και μετά. Παράλληλα, βρίσκεται υπό διαβούλευση σχέδιο Νόμου, μέσω του οποίου καθίσταται υποχρεωτική η ιδιωτική ασφάλιση επιχειρήσεων με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των € 2 εκ., με προοπτική μείωσης του ορίου, ώστε να περιλαμβάνονται και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Η Ατλαντική Ένωση, ενισχύοντας περαιτέρω την προσπάθεια της Πολιτείας, προχώρησε στην παροχή μιας επιπλέον έκπτωσης 10% (για ορισμένο χρονικό διάστημα) επί των συνολικών ασφαλίστρων συμβολαίων κατοικίας. Συνδυαστικά η έκπτωση για διαμέρισμα 120 τ.μ. φθάνει περίπου στα € 60 ετησίως.
Για να αλλάξει η νοοτροπία του λαού μας απαιτείται μεγάλη προσπάθεια. Αν και στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε διάστημα 40 ετών (1980 – 2020) το ¼ των απωλειών από φυσικές καταστροφές ήταν ασφαλισμένο, στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε μόλις στο 5%. Το συγκεκριμένο στοιχείο δεν προκαλεί εντύπωση, όταν το ποσοστό των κατοικιών που είναι ασφαλισμένες στην Ελλάδα διαμορφώνεται σε 15,2% ενώ από αυτό, ποσοστό 63% αφορά ασφαλισμένους που προχώρησαν στην ασφάλιση λόγω δανεισμού. Πολλοί άνθρωποι αποταμιεύουν ή δανείζονται ποσά αρκετών χιλιάδων ευρώ για μια ιδιόκτητη κατοικία ενώ δεν φροντίζουν για την ασφάλισή της με ημερήσιο κόστος μόλις € 0,30 - € 0,50 (κατοικία 100 τ.μ.). Ίσως βέβαια το οικονομικό να μην είναι η πραγματική τροχοπέδη για τα χαμηλά ποσοστά ασφάλισης, αλλά το πρόβλημα να οφείλεται στην έλλειψη ασφαλιστικής συνείδησης της ελληνικής κοινωνίας, ευαισθητοποίησης γύρω από τα θέματα αυτά και στη λαϊκή νοοτροπία του “σ’ εμένα δεν πρόκειται να συμβεί”. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια λαμβάνονται πρωτοβουλίες από φορείς της Ιδιωτικής Ασφάλισης και διοργανώνονται ενημερωτικές εκδηλώσεις μέσα από τις οποίες προβάλλονται τα προτερήματα της ασφάλισης, σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από μεγάλη αβεβαιότητα, σε οικονομικό, ενεργειακό, γεωπολιτικό, κλιματικό και κοινωνικό επίπεδο
Λίγα λόγια για την Ατλαντική Ένωση
ΠΡΩΤΗ για 7η συνεχή χρονιά μεταξύ των Ασφαλιστικών Εταιριών Γενικών Ασφαλίσεων & Ζωής, με Δείκτη Φερεγγυότητας 284,34% (αποτελέσματα 31/12/2022). Διαθέτει ισχυρή μετοχική σχέση, από τη δεκαετία του ’70, με τον κορυφαίο ελβετικό Τραπεζο-Ασφαλιστικό Όμιλο BALOISE (Ίδια Κεφάλαια 7,3 δις ευρώ και Ενεργητικό 88,4 δις ευρώ) και Σταθερή Ελληνική Διοίκηση με αποφάσεις που λαμβάνονται από ανθρώπους που είναι οι ίδιοι “ασφαλιστές” με πολύχρονη εμπειρία στο χώρο!
Επιστροφή στο ΤΕΥΧΟΣ 50ο – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023